Öksürüğün akciğer kanserinin birincil belirtisi olduğuna veya akciğer kanseri teşhisi konan herkesin nefes darlığı yaşayacağına yaygın olarak inanılmaktadır. Ancak bu her zaman böyle değildir. Aslında akciğer kanserine işaret edebilecek birkaç şaşırtıcı belirti ve bulgu vardır.
Akciğer Kanseri Hakkında Gerçekler
Akciğer kanseri, halen dünyada kansere bağlı ölümlerin bir numaralı sebebidir. Görülme sıklığı toplumun sigara kullanım eğilimleriyle sıkı şekilde ilişkilidir. Ayrıca çevresel ve mesleksel maruziyetler, diyet ve cinsiyet ile ilişkili faktörler ve bazı kronik akciğer hastalıkları da ilişkili bulunan diğer risk faktörlerinden bazılarıdır.
Sigara akciğer kanserinin ana nedenlerinden biridir:
- Kadınlarda akciğer kanseri ölümlerinin %80’ine, erkeklerde ise %90’ına sigara neden olmaktadır.
- Sigara içen erkeklerin akciğer kanserine yakalanma riski 23 kat daha fazladır.
- Kadınlarda sigara içenlerin akciğer kanserine yakalanma riski 13 kat daha fazladır.
Ancak sigara içmeyenler de akciğer kanserine yakalanabilir. Pasif dumana maruz kalan sigara içmeyenlerde akciğer kanseri gelişme riski %20-30 daha fazladır.
Akciğer kanseri en çok 65 yaş üstü kişilerde görülür. Bununla birlikte, daha genç yetişkinlerde de akciğer kanseri gelişebilir. Ancak 35 yaş altı hastalar tüm akciğer kanseri hastalarının %2’sinden azını oluşturur.
Akciğer Kanserinin Beklenen Belirtileri
Akciğer kanserinde çoğu insanın olmasını beklediği belirtiler gözlenir. Bu belirtiler akciğerlerimizin temel işlevleriyle bağlantılıdır. Bu belirtiler şunlardır:
- Öksürük. Geçmeyen veya kötüleşen öksürük.
- Nefes darlığı. Göğüste sıkışma, nefes alamama veya yeterince hava alamama hissi.
- Kanlı balgam. Öksürmekle kanlı veya pas renkli balgam çıkarmak.
- Göğüs ağrısı. Gülme, öksürme veya derin nefes alma ile kötüleşen ağrı.
- Hırıltı (Wheezing). Nefes verirken ortaya çıkan yüksek perdeli ıslık sesi.
Akciğer Kanserinin Beklenmeyen Belirti ve Bulguları
Ne tür belirtiler beklenmedik, şok edici veya şaşırtıcı olarak kabul edilir? Bu belirti ve bulgular akciğerlerimizle ilgili görünmez ve akciğer kanseri uyarısı olması beklenmez.
1- Kol/omuz ağrısı veya göz problemleri. Akciğerin üst kısmında bir tür akciğer kanseri (Pancoast tümörü olarak adlandırılır) gelişir. Akciğerleri etkilemek yerine, bu tümörler kaburgalara, omurganıza, sinirlere veya kan damarlarına yayılabilir. Bu tümörler kürek kemiğinizde, sırtınızın üst kısmında veya kollarınızda ağrıya, ellerinizde uyuşma veya karıncalanmaya neden olabilir. Kol/omuz ağrısına neden olan Pancoast tümörleri göz sorunlarınada neden olabilir. Hastalar bir gözün gözbebeğinin daha küçük olduğunu, göz kapağının sarktığını ve yüzünüzün o tarafında daha az terleme olduğunu fark edebilir. Bu göz semptomları grubuna Horner Sendromu denir.
2- Ses kısıklığı veya değişikliği. Sesiniz gergin veya tiz gelebilir ya da daha düşük, daha yumuşak bir ses tonuna sahip olabilir. Akciğerdeki tümör ses tellerini kontrol eden sinire baskı yapabilir. Ses kısıklığı, soğuk algınlığı veya larenjit gibi diğer birçok durumdan da kaynaklanır.
3- Denge sorunları. Dengenizi kaybetmek akciğer kanserinin bir sonucu olabilir. Tümör başınızdan ve kollarınızdan kalbe geri dönen büyük bir damar olan superior vena cava’nın (SVC) yakınında yer alabilir. Tümör büyüdükçe damara baskı yaparak kanın bu damardan kalbe dönüşünü engeller. Baş dönmesi ve denge kaybına neden olabilir. Akciğer kanserinde yaygın olan anemi, denge sorunlarına da neden olabilir.
4- Ağırlık. Akciğer kanseri olan hastalar kilo alabilir veya verebilir. Küçük hücreli akciğer kanserleri bazen vücutta ACTH adı verilen bir hormonu üretir ve bunun sonucunda kortizon salınır. Çok fazla kortizol vücutta sıvı tutulmasına ve kilo alımına neden olur. Bununla birlikte, diğer hastalar genellikle iştah kaybına neden olan yüksek kalsiyum seviyeleri nedeniyle kilo verir.
5- Kan pıhtıları. Akciğer kanseri olan kişilerin bacaklarında, kollarında veya akciğerlerinde kan pıhtısı geliştirme olasılığı daha yüksektir.
6- Kemik ağrısı. Bazen kemik ve kas ağrısı arasındaki farkı söylemek zordur. Ağrınız hareket ederken, geceleri veya sırt üstü yatarken daha da kötüleşiyorsa, muhtemelen kemik ağrısıdır. Akciğer kanseri kemiklere yayılarak omurgada/sırtta, kalçada veya kol ve bacakların büyük kemiklerinde kemik ağrısına neden olabilir.
7- Çomak parmak. El ve ayak parmak uçlarının şişip yuvarlaklaşmasına, tırnakların enine ve boyuna bombeleşmesine ve tırnak kökündeki açının düzleşmesine denir.
8- Sindirim problemleri. Akciğer kanseri olan kişilerin %10-20’sinde kanlarında hiperkalsemi denilen bir durum olan yüksek düzeyde kalsiyum tespit edilir. Kandaki çok fazla kalsiyum karın ağrısı, kabızlık veya mide bulantısı gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
9- Aşırı susuzluk ve sık idrara çıkma. Sindirim sorunlarına neden olan kanınızdaki (hiperkalsemi) yüksek kalsiyum seviyeleri aşırı susuzluğa ve sık idrara çıkmaya neden olabilir.
10- Yorgunluk
11- Baş ağrısı. Süperior vena kava (kanı kafadan ve kollardan kalbe geri taşıyan büyük damar) yakınındaki bir tümörden kaynaklanabilir. Bu damarda biriken kan baş ağrısına neden olabilir. Akciğer kanserlerinin %20 kadarında görülen yüksek kan kalsiyum seviyeleri de baş ağrısına neden olur.
12- Kalp sorunları. Yüksek kalsiyum seviyeleri ve anemi kalp sorunlarına neden olabilir.
13- Yüz, boyun veya kollarda şişlik. Kafadan ve kollardan kan taşıyan büyük damara bası yapan tümör nedeniyle akciğerlerinize geri dönecek olan kan, gidecek yeri olmadan yedeklenir ve yüz, boyun ve/veya kollarda şişmeye neden olur. Göğsünüz de morumsu bir renk tonu geliştirebilir.
14- Sigarayı bırakmanın kolay olması. Sigarayı birden bire bırakabilen bazı kişilerde akciğer kanseri bulunabilir. Bunun nedeni olarak akciğerlerdeki kanserli hücrelerin nikotin bağımlılığını azaltabileceği ileri sürülmüştür.
15- Erkeklerde jinekomasti (büyümüş göğüsler). Büyük hücreli olarak adlandırılan daha az yaygın bir akciğer kanseri türü, erkeklerde hormon seviyelerini etkileyerek göğüslerinde şişme ve hassasiyete neden olabilir.
16- Anksiyete, depresyon veya bunama. Akciğer kanseri olan kişilerin tedavi gerektiren zihinsel sağlık sorunları yaşama olasılığı daha yüksektir.
Bu belirtilerin çoğunun akciğer kanserinden başka bir şeyden kaynaklanma olasılığı daha yüksek olsa da, bir doktora görünmek önemlidir. Akciğer kanserini erken keşfetmek, daha fazla tedavi seçeneğinin mevcut olduğu anlamına gelebilir.