Günlük yaşamda çoğu insan ara sıra terler; bu vücudun ısı düzenleme mekanizmasının doğal bir parçasıdır. Ancak bazı bireylerde terleme, özellikle avuç içlerinde, normalin çok ötesinde bir hal alır.
Aşırı El Terlemesi Nedir?
Aşırı el terlemesi, sempatik sinir sisteminin aşırı aktif olması sonucu, ter bezlerinin uyarılarak normalden fazla ter üretmesiyle oluşur. Bu terleme durumu genellikle duygusal durumla bağlantılı değildir ve çoğu zaman istirahat hâlinde bile meydana gelir. Terleme yalnızca ellerle sınırlı olabilir veya koltuk altı, ayaklar, yüz gibi bölgelerle birlikte görülebilir.
Her 100 kişiden yaklaşık 1 ila 3’ünü etkileyen bu rahatsızlık, yalnızca fizyolojik bir sorun değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal yönleriyle de ele alınması gereken ciddi bir sağlık problemidir.
Neden Olur? – Hiperhidrozun Türleri
1. Primer Palmar Hiperhidroz
- En sık görülen formdur.
- Nedeni net olarak bilinmez; ancak genetik yatkınlık olduğu düşünülmektedir.
- Genellikle çocukluk ya da ergenlik döneminde başlar.
- Herhangi bir altta yatan hastalık yoktur.
- Eller dışında ayaklar ve koltuk altları da etkilenebilir.
2. Sekonder Hiperhidroz
- Altta yatan bir tıbbi durum sonucu gelişir.
- Hipertiroidi, diyabet, menopoz, nörolojik hastalıklar, enfeksiyonlar ve kanserler buna neden olabilir.
- Genellikle genel vücut terlemesi şeklindedir, sadece ellere özgü değildir.
- Yeni başlayan ve ani gelişen terleme durumlarında mutlaka araştırılmalıdır.
Belirtiler
- Ellerde sürekli nemlilik veya damla damla terleme
- Soğuk havalarda bile terli eller
- Kağıt, kalem ya da telefon gibi nesneleri tutmada güçlük
- Sosyal ortamlarda el sıkışmaktan kaçınma
- Öz güven kaybı ve kaygı düzeyinde artış
- Günlük hayat kalitesinde ciddi düşüş
Tanı Süreci
Tanı genellikle hasta öyküsü ve fizik muayene ile konur. Ancak altta yatan bir neden düşünülüyorsa bazı testler gerekebilir:
- Nişasta-iyot testi: Terleme olan bölgeler boyanarak gösterilir.
- Gravimetrik test: Belirli bir zaman aralığında ne kadar ter üretildiği ölçülür.
- Kan testleri: Tiroid fonksiyonları, kan şekeri gibi sistemik hastalıkların dışlanması için uygulanır.
Tedavi Seçenekleri
1. Topikal Ürünler
- Alüminyum klorid içeren antiperspirantlar kullanılabilir.
- Hafif olgularda etkili olabilir, ancak tahrişe neden olabilir.
2. İyontoforez
- Ellerin elektrik akımı içeren su dolu tepsiye yerleştirilmesiyle yapılır.
- Ter bezlerinin çalışması geçici olarak yavaşlatılır.
- Evde uygulanabilir cihazlar mevcuttur, ancak düzenli kullanım gerekir.
3. Botoks (Botulinum Toksin)
- Ter bezlerinin sinir uyarılarını geçici olarak engeller.
- Etkisi 4-6 ay sürer.
- Uygulama sırasında ağrı olabilir
4. Ağızdan Alınan İlaçlar
- Antikolinerjik ilaçlar kullanılır.
- Sistemik yan etkiler (ağız kuruluğu, bulanık görme, idrar yapmada zorlanma) nedeniyle uzun süreli kullanımı sınırlıdır.
5. Kalıcı ve Etkili Çözüm: Endoskopik Torakal Sempatektomi (ETS)
ETS ameliyatı, primer palmar hiperhidroz için altın standart tedavi yöntemidir. Kapalı (endoskopik) yöntemle, göğüs kafesi içerisinden sempatik sinir zinciri kesilerek aşırı terleme durdurulur.
ETS Ameliyatının Özellikleri:
Kliniğimizde ETS ameliyatı genel anestezi altında aynı seansta iki koltuk altı çizgisinden açılan 0.5 cm uzunluğundaki tek cilt kesisinden gerçekleştirilir. Işık kaynağı ve küçük fiberoptik kamera takılı ince bir alet olan torakoskop kullanılarak ameliyat edilecek saha büyütülmüş olarak görüntülenir. Göğüs kafesi içerisinde seyreden sempatik sinir belirli seviyeden kesilir.
- %95’ten fazla başarı oranı
- Kalıcı çözüm sağlar.
- İşlem 20–30 dakika sürer.
- Hastalar aynı gün ya da ertesi gün taburcu olabilir.
- İz bırakmaz; estetik sonuçları iyidir.
- Günlük yaşama kısa sürede dönüş sağlanır.
Ayrıca bakınız Aşırı Terleme Tedavisi – ETS Ameliyatı Nedir?
Olası Yan Etkiler:
- En sık görülen yan etki, vücudun başka bir bölgesinde kompansatuvar terleme oluşmasıdır. Ancak çoğu hastada bu durum hafif düzeydedir ve zamanla azalabilir.
- Deneyimli ellerde uygulandığında ciddi komplikasyon riski çok düşüktür.
Sonuç: Kalıcı Çözüm Mümkün
Aşırı el terlemesi, göz ardı edilmemesi gereken, kişinin hem ruhsal hem de fiziksel sağlığını etkileyen bir durumdur. Pek çok hasta yıllarca geçici çözümlerle zaman kaybetmekte, sosyal yaşamdan uzaklaşmakta ve özgüven problemi yaşamaktadır. Oysa ki günümüzde gelişmiş cerrahi tekniklerle bu soruna kalıcı çözümler sunmak mümkündür.
Eğer siz de el terlemesi nedeniyle yaşam kalitenizin düştüğünü düşünüyorsanız ve kalıcı çözüm arıyorsanız, benimle iletişime geçebilir, detaylı bilgi ve randevu için kliniğimizden destek alabilirsiniz.
Ayrıca bakınız Aşırı Terleme (Hiperhidrozis)
Sıkça Sorulan Sorular
ETS ameliyatı ağrılı mı?
Hayır. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve genellikle ağrı minimaldir. Ağrı kesicilerle rahatlıkla kontrol altına alınabilir.
Ne zaman işime dönebilirim?
Ameliyat sonrası genellikle 1–3 gün içinde hafif tempolu işlere dönüş mümkündür.
Kompansatuvar terleme herkeste olur mu?
Hayır. Bu durum kişiden kişiye değişir. Çoğu hastada ya hiç görülmez ya da hafif düzeydedir.