Sternoklavikuler eklem omzu tamamlayan dört eklemden biridir. Eklem boyun tabanında köprücük kemiğinin (klavikula) göğüs kemiği (sternum) ile birleştiği noktada bulunur. Yaygın olmasa da sternoklaviküler eklem ile ilgili sorunlar yaralanma ve diğer eklem bozukluklarından kaynaklanabilir.
Omuz bölgesinde yer alan tüm çıkıklarının sadece %3 ‘ünü oluşturur. Az görülmesinin sebebi ligament adı verilen bir dizi güçlü doku bandı ve eklemi çevreleyen bir kapsül ile desteklenmiş olmasıdır. Göğüs kafesi ve omuz kopleksi arasındaki tek gerçek eklem budur.
Doğrudan veya dolaylı olarak ekleme uygulanan yüksek enerjili travma sonucu meydana gelir. Motorlu taşıt kazaları, spor yaralanmaları ve düşmeler başlıca eklem çıkığı nedenleridir. Bu yaralanmalar ağrılı olabilse de, çoğu nispeten küçüktür ve ameliyat olmadan iyileşir.
Anatomi
Sternoklaviküler eklem, köprücük kemiği (klavikula) ve göğüs kemiği (sternum) arasındaki bağlantıdır. Vücuttaki diğer eklemler gibi eklem kıkırdağı adı verilen pürüzsüz, kaygan bir madde ile kaplıdır. Bu kıkırdak, siz kolunuzu ve omzunuzu hareket ettirirken kemiklerin birbirleri boyunca kolayca kaymasına yardımcı olur. Ligament adı verilen sert bağ dokusu bantları eklemi çevreler ve onu yerinde tutar.
Sternoklaviküler ekleminin hemen arkasında birkaç önemli sinir ve kan damarlarının yanı sıra trakea (soluk borusu) ve yemek borusu gibi diğer hayati yapılar bulunur.
Çıkık Tipi
Ön ve arka çıkık olarak iki farklı tipi vardır. Ön çıkıklar daha fazla görülür ve köprücük kemiğinin öne doğru yer değiştirmesi sonucu meydana gelir. Arka çıkıklar genellikle omuza arkadan etki eden, eklemi koparıp köprücük kemiğini göğüs kemiğinin arkasına iten bir kuvvet sonucu meydana gelir.
Arka çıkıklar, köprücük kemiğinin arkaya doğru yer değiştirerek akciğer, yemek borusu, sinir ve ana kan damarları gibi önemli yapılara zarar verme potansiyeli nedeniyle tehlikelidir.
Belirtileri
Sternoklaviküler eklem çıkığında tipik olarak ağrı ve omuz hareketlerinde kısıtlılık meydana gelir. Kol hareketi ile ağrının arttığı görülür. Öne doğru olan çıkıklarda ayrıca köprücük kemiğinin öne doğru yer değiştirmesine bağlı olarak gözle görülür bir yumru ve şişlik olabilir.
Arka eklem çıkığı olan hastalarda, eklemi üzerinde ciltte hafif bir çukurlaşmanın yanı sıra ağrı ve şişlik olabilir. Ayrıca köprücük kemiğinin yapmış olduğu basıya bağlı olarak hastalarda nefes almada güçlük, ağrılı yutma ve kan damarlarının sıkışmasından kaynaklanan anormal nabızlar görülebilir. Bu durumlar acil tedavi gerektirir ve ölümcül olabilir.
Video: Omuz hareketi ile izlenen sternoklaviküler eklem çıkığı
Tanı
Klinik belirti ve bulgular dışında tanıya yardımcı radyolojik tetkikler;
Röntgen
Rutin akciğer grafisi eklem çıkığını tespit etmede zayıf bir duyarlılığa sahiptir, ancak arka eklem çıkığı şüphesi varsa gelişebilecek komplikasyonların tespitinde yararlı olabilir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT)
BT görüntüleme üstün görüntü çözünürlüğüne sahiptir ve çıkığın tipini, derecesini, ilişkili kemik kırıklarını ve çevre yapılardaki olası hasarın belirlenmesini sağlar.
Magnetik Rezonans Görüntüleme (MR)
MR görüntüleme, bağ yaralanmasını ve eklem arkasındaki yumuşak dokuların durumunu değerlendirmek için kullanılabilir.
Cerrahi Tedavi
Sternoklavikuler eklem çıkığının ilk redüksiyonu (eklemi yerine yerleştirme) genellikle başarılı olsa da, ligament yapıların bozulması sıklıkla yeniden eklem çıkığına neden olur.
Başarısız kapalı redüksiyon, tekrarlayan eklem çıkığı ve kronik ağrılı eklem çıkığı cerrahi tedavi nedenleri arasındadır.
8 Figürlü Rekonstrüksiyon Tekniği
Bu cerrahi teknikte ilk olarak vücudun başka bölgelerinde yer alan ve alınması genellikle fonksiyon kaybına neden olmayan tendon grefti çıkarılır. Kullanılan greftler arasında semitendinosus, gracilis, sternokleidomastoid, palmaris longus ve hamstring tendonları yer alır. Sıklıkla uyluğun iç yüzünde yer alan gracilis kasının tendonu kullanılır.
Drill matkap kullanılarak göğüs kemiğinin üst parçasına (manubrium) ve köprücük kemiğinin başına 2’şer adet toplam 4 adet tünel açılır. Ardından hazırlanmış olan tendon greft açılmış olan kemik tünellerden geçirilerek ”8” şeklinde bağlanır ve eklem stabilize edilir.
A. Greftin çıkarılması B. Çıkarılan gracilis tendonu C. 8-figür cerrahi tekniği D. Matkap ile delme işlemi E. Manubrium ve klavikula üzerinde açılan 2’şer adet kemik tüneli F. Eklem redüksiyonu sonrası greft çapraz bağlanır
8 figürlü rekonstrüksiyon tekniğinin en önemli avantajı eklem hareketliliğini kısıtlamadan veya eklem başını çıkarmadan eklem çıkığının tedavisine olanak sağlamasıdır.