Bronkoskopi solunum yolları ve akciğerlerin içine bakılmasını sağlayan minimal invaziv bir işlemdir. Genellikle fiber optik bronkoskop (FOB) olarak adlandırılan, burun ya da ağız yolu ile giriş yapılan, ucunda hafif ve küçük bir kamera bulunan ince, bükülebilir tüp yardımı ile yapılır.
Bununla birlikte, akciğerlerinizde çok fazla kanama olması veya solunum yolunuzda büyük bir nesnenin sıkışması gibi belirli durumlarda rijid (sert) bronkoskop gerekebilir. Rijid bronkoskop genel anestezi altında sadece ağızdan uygulanabilen, esnek olmayan açık bir tüp seklindedir. Her 2 bronkoskopun kendine özgü avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız Rijid Bronkoskopi
Bronkoskopi işlemi hava yollarının doğrudan izlenmesini sağlar. Bronkoskopik inceleme sırasında sadece akciğerler değil; sırasıyla nazofarenks, larinks ve vokal kordlar da (boğaz, gırtlak ve ses telleri) incelenir.
Hangi Durumlarda Kullanılır
Bronkoskopi genellikle bir akciğer probleminin nedenini bulmak için yapılır. Örneğin, sürekli öksürüğünüz veya anormal göğüs röntgeniniz olduğu için doktorunuz sizi bronkoskopiye sevk edebilir.
Bronkoskopi yapmanın nedenleri şunlardır:
- Akciğer probleminin teşhisi
- Akciğer enfeksiyonunun tanımlanması
- Akciğerden doku biyopsisi
- Tümör gibi solunum yollarında veya akciğerlerde mukus, yabancı cisim veya diğer tıkanıklığın çıkarılması
- Hava yolunu açık tutmak için küçük bir tüpün (stent) yerleştirilmesi
- Kanama, hava yolunun anormal daralması (striktür) veya akciğer çökmesi (pnömotoraks) gibi bir akciğer sorununun tedavisi (girişimsel bronkoskopi)
Bronkoskop ile biyopsi almak için biyopsi aleti, kanamayı kontrol etmek için elektrokoter probu veya hava yolu tümörünün boyutunu küçültmek için lazer gibi özel cihazlar bronkoskoptan geçirilebilir.
Akciğerin istenen alanından örnek alınmasını sağlamak ve biyopsilerin alınmasına rehberlik etmek için özel teknikler kullanılır. Akciğer kanseri olan kişilerde göğüsteki lenf düğümlerini belirlemek ve örnek almak için ultrason probu olan bir bronkoskop kullanılabilir. Buna endobronşiyal ultrason (EBUS) denir ve doktorların uygun tedaviyi belirlemesine yardımcı olur. EBUS, kanserin yayılıp yayılmadığını belirlemek için diğer kanser türleri için de kullanılabilir.
Riskleri Nelerdir?
Bronkoskopi çok güvenli bir prosedürdür, ancak nadirde olsa riskleri bulunabilir.
- Kanama: Biyopsi alınmışsa kanama daha olasıdır. Genellikle kanama küçüktür ve tedavi olmaksızın durur.
- Sönmüş akciğer: Nadir durumlarda, bronkoskopi sırasında bir hava yolu yaralanabilir. Akciğer delinirse, akciğerin etrafındaki boşlukta hava toplanabilir ve bu da akciğerin çökmesine neden olabilir. Genellikle bu sorun kolayca tedavi edilir, ancak hastaneye yatmayı gerektirebilir.
- Ateş: Bronkoskopiden sonra nispeten yaygındır, ancak her zaman bir enfeksiyon belirtisi değildir. Tedavi genellikle gerekli değildir.
Nasıl Hazırlanırsın?
Bronkoskopi için hazırlık genellikle gıda ve ilaç kısıtlamalarını ve ek önlemler hakkında bilgilendirmeyi içerir.
Gıda ve İlaçlar
Bronkoskopiden birkaç gün önce aspirin, klopidogrel (Plavix) ve varfarin (Coumadin, Jantoven) gibi kan sulandırıcı ilaçları almayı bırakmanız istenebilir. Ayrıca işlemden dört ila sekiz saat önce yemek yememeniz veya içmemeniz istenecektir.
Giyim ve Kişisel Eşyalar
İşlem günü önlük giymeniz ve varsa takma dişleri, kısmi takma dişleri veya çıkarılabilir köprüleri çıkarmanız istenecektir. Ayrıca işitme cihazlarını, kontakt lensleri veya gözlükleri çıkarmanız istenebilir.
Diğer Önlemler
İşlemden sonra eve gidecekseniz, sizi eve götürecek bir arkadaşa veya aile üyesine ihtiyacınız olacaktır. İşlem sırasında kullanılan ilaçların kalıcı etkileri nedeniyle araç kullanamayacaksınız. Ayrıca günün geri kalanında yanınızda birisinin kalması da iyi bir fikirdir.