Akciğer kanseri dünya genelinde en sık görülen ikinci kanser türüdür. Akciğer kanserini tedavi ederken tedavinin gecikmemesi ve sürecin hızlı işletilmesi esastır. Bazen, tümörlü bir akciğerin veya daha küçük bir akciğer bölümünün cerrahi olarak çıkarılması kullanışlı olan tek tedavi seçeneği olabilir. Ancak bazı hastalar ikinci bir görüş ararken ameliyatı geciktirebilir. Burada sosyal ve ekonomik faktörlerde hayati bir rol oynamaktadır.
Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından yapılan yeni bir çalışma, ameliyatın tanı tarihinden itibaren 12 haftadan fazla ertelenmesinin nüks ve ölüm riskini artırabileceğini öne sürdü [1]. Çalışmada ülkenin en büyük entegre sağlık hizmeti dağıtım sistemi olan ABD Gaziler Sağlık İdaresinde Ekim 2006’dan Eylül 2016’ya kadar ameliyat edilen evre 1 küçük hücreli olmayan akciğer kanserli 9.904 hastanın verilerini incelendi. Çalışmada hastaların yüzde yetmişi 12 hafta içinde ameliyat edildi. Zamanında ameliyat edilen hastaların (76.1 ay) olmayanlara göre (68.6 ay ) ortalama 7.5 ay daha uzun yaşadığı tespit edildi. Ayrıca ameliyattan altı yıl sonraki takip döneminde 4.158 (%42) hastada nüks tespit edildi. Ameliyatı geciktiren hastalarda nüks bulunma olasılığı daha yüksekti ve her bir gecikme haftası mütevazi de olsa nüks riskini artırdığı görüldü.
Göğüs cerrahı profesörü Varun Puri çalışmalarının sonucu olarak şu ifadeleri kullandı. “Erken evre akciğer kanserli hastalar diğer evrelerdeki akciğer kanserlerine göre daha iyi tedavi şansına sahiptir. Bu nedenle hastaların teşhis konulduktan sonraki 12 hafta içinde derhal tedaviye başvurmaları çok önemlidir. Devam eden küresel pandemi sırasında gecikmiş tıbbi bakım yaygın bir sorun oluşturmaktadır ve bu gecikmenin sonuçları hakkında doktor ve hastalar daha fazla bilgi edinmek istemektedirler. Daha önce yapılan çalışmalarda kanser teşhis tarihi için kesin olmayan tanımlar kullanılmış ve gecikmeye bağlı riskler bu çalışmalarda tam olarak anlaşılamamıştır. Ameliyatın ertelenmesine ilişkin pandemi korkuları ve bunun gibi çelişkili araştırmalar hastalara tedavi seçenekleri konusunda danışmanlık yapmayı zorlaştırmaktadır. Pandemi olmayan dönemlerde bile tedavinin ne zaman erteleneceğine dair çok çeşitli tahminler kafa karıştırıcı olabilir. Akciğer kanseri için cerrahi prosedürlerdeki gecikmeleri en aza indirmeye yönelik çabalar, hastalığın tekrarlama riskini ve buna bağlı daha kötü prognozu azaltmak için çok önemlidir. Bu tür çabalar, devam eden COVID-19 pandemisi sırasında bakıma erişimin tehlikeye girmesi karşısında özellikle önemlidir. Hastaların hastanelerde, özellikle taramalar ve zorunlu protokollerle COVID-19 bulaşma oranlarının düşük olduğunu bilmeleri gerekir. Bunlara uyulduğu sürece hastaneler tamamen güvenlidir.”
Yazının Kaynakları:
1. Heiden BT, Eaton Jr. DB, Engelhardt KE, Chang S, Yan Y, Patel MR, Kreisel D, Nava RG, Meyers BF, Kozower BD, Puri V. Analysis of Delayed Surgery and Oncologic Outcomes in Clinical Stage I Non-small Cell Lung Cancer. JAMA Network Open. Published May 27, 2021. DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2021.11613