Evre 4 akciğer kanserinin prognozu, tümörün boyutu ve yeri gibi bir dizi faktörlere bağlıdır.
Birçok kişi hastalık daha sonraki aşamalara gelene kadar akciğer kanseri olduğunu bilmemektedir.
4. evrede kanserli hücreler kanserin başlangıçta geliştiği akciğerin ötesine yayılırlar. Bu nedenle geç evre akciğer kanserinin tedavisi zor olabilir.
Aşağıda, tedavi seçenekleri ve sağkalım oranları dahil olmak üzere evre 4 akciğer kanseri ile yaşayan insanlar için hastalığın seyrinden bahsedilmektedir.
Evre 4 Akciğer Kanseri Nedir?
Kanser, vücudun belirli bir bölümünde kontrolsüz bir şekilde büyüyen ve çoğalan hücreler ile meydana gelir.. Akciğer kanseri en sık görülen kanser türleri arasındadır. 2018 yılındaki WHO verilerine göre akciğer kanseri dünya çapında yaklaşık 2,09 milyon insanı etkiledi.
Akciğer kanserinin 0 ila 4 arasında değişen beş evresi vardır. Evre 0 ve 1’in tedavisi daha kolaydır ve bu türlere sahip kişiler genellikle 2., 3. veya 4. evredeki akciğer kanserli kişilere göre daha iyi bir prognoza sahiptir.
Akciğer kanserinde farklı evreleme sistemleri vardır, ancak en sık TNM sistemi kullanılır:
- “T”, “tümör” anlamına gelir. Bu faktör, bir tümörün boyutuna ve yakındaki herhangi bir yapıya veya organa büyümüş olup olmadığına işaret eder.
- “N”, “lenf notu” anlamına gelir. Bu, kanserin herhangi bir lenf moduna yayılıp yayılmadığını ifade eder.
- “M”, “metastaz” anlamına gelir. Bu, kanserin vücuttaki uzak yapılara veya organlara yayılıp yayılmadığını ifade eder.
Birçok insan 4. evreye gelene kadar akciğer kanseri olduğunu fark edemez. Bu evrede kanser ilk geliştiği bölgenin dışına yayılır ve tedavi seçenekleri genellikle daha yoğun ve daha az etkilidir.
Yaşam Beklentisi
Yaşam beklentisi, bir kişinin belirli bir hastalık teşhisi konduktan sonra ne kadar yaşayacağının bir tahminidir.
Doktorlar akciğer kanserini ölümcül bir hastalık olarak sınıflandırır. Bu tür kansere sahip kişilerin yaklaşık %16’sı, ilk teşhislerinden sonra 5 yıldan fazla hayatta kalır.
Akciğer kanseri teşhisini takiben bir kişinin yaşam beklentisi tahminini çeşitli faktörler etkiler. Bunlar şunlardır:
- Akciğer kanseri türü
- Akciğerdeki tümör sayısı
- Çökmüş bir akciğer veya sıvı birikmesi gibi diğer akciğer sorunları
- Kanserin yayılıp yayılmadığı veya ne ölçüde yayıldığı
- Tanıdan önce herhangi bir kilo kaybı
- Günlük görevleri yerine getirme yeteneği
Bazı tedaviler yaşam süresini uzatabilir, ancak bunlar bazı durumlarda yaşam kalitesini azaltabilecek hoş olmayan yan etkilere de neden olabilir.
Bu nedenle bazı kişiler akciğer kanserini palyatif tekniklerle yönetmeyi tercih etmektedir. Burada yaşamı uzatmadan ağrıyı tedavi etmeye odaklanılmaktadır.
Özellikle bir seçenek ömrü uzatabiliyor, ancak kalitesini sınırlıyor ise tedavinin seçimi ve yöntemi zor olabilir. Tüm seçenekleri doktorunuz ile görüşün.
Semptomlar
Akciğer kanseri olan birçok kişi, hastalığın sonraki evrelerine kadar her hangi bir belirti ve bulgu yaşamaz.
Yaygın semptomlar şunlardır:
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Kan veya pas renginde balgam tükürmek
- Kalıcı öksürük
- Ses kısıklığı
- İştah kaybı
- Açıklanamayan kilo kaybı
Evre 4 akciğer kanseri diğer akciğere veya vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır. Bu ikincil semptomlara neden olabilir. Örneğin, kanser karaciğere yayılırsa, kişi gözlerde, ciltte ve tırnaklarda sararma yaşayabilir.
Ayrıca, bazı akciğer kanseri türleri, birden fazla semptomla karakterize sağlık sorunları olan sendromlara neden olabilir.
Tedavi
Şu anda evre 4 akciğer kanseri için küretif bir tedavi yoktur. Bununla birlikte, bazı tedaviler semptomları hafifletebilir ve kişinin ömrünü uzatabilir.
Tedaviye en iyi yaklaşım kısmen akciğer kanserinin tipine bağlıdır. İki ana tip vardır: küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (KHDAK) ve küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK).
Tedavi planını etkileyebilecek diğer faktörler şunlardır:
- Kanser moleküllerinin genetik özellikleri
- Kişinin başka sağlık koşulları olup olmadığı
- Kişinin günden güne sağlık durumu
Genel sağlık durumu düşük olan kişiler kanser tedavisi ile baş etmekte zorlanabilirler. Bu durumda daha küçük dozlarda terapi veya belirli semptomları hedefleyen tedaviler önerilebilir.
Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri (KHDAK) Tedavisi
Evre 4 KHDAK için mevcut tedavi seçenekleri şunlardır:
- Radyoterapi
- Kemoterapi
- Hedefe yönelik veya moleküler terapi
- Dahili endoskopik radyasyon
- Ameliyat
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri (KHAK) Tedavisi
İleri evre KHAK için ilk tedavi, tipik olarak immünoterapi ilacının yanında kemoterapidir. Vücut iyi yanıt verirse, doktorunuz radyoterapi ile kemoterapiyi önerebilir.
Palyatif Bakım
Palyatif bakım kanseri doğrudan hedef almaz. Bunun yerine, ölümcül hastalığı olan bir kişinin karşılaştığı diğer zorlukların etkilerini azaltmayı amaçlar. Bu zorluklar fiziksel, psikolojik, sosyal veya manevi konular olabilir.
Palyatif bakım, yaşam beklentisini uzatmaz, ancak kişinin yaşam kalitesini artırabilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), palyatif bakım stratejilerinin geç evre kanserin sıkıntısını hafifletmeye yardımcı olabileceğini bildirmektedir.
Geç evre Kanser ile Nasıl Baş Edilir?
Geç evre kanser teşhisi, bir kişiyi zihinsel ve duygusal olarak etkiler.
Ömrünün sonuna yaklaşan insanlar ölüm korkusu yaşayabilirler. Ölümün korkutucu olan belirli unsurunu belirlemek ve onu ele almak için adımlar atmak korkuyla başa çıkmayı kolaylaştırabilir.
Geç evre kansere sahip insanlar, sanki çevrelerindeki hiç kimse deneyimlerini gerçekten anlamıyormuş gibi yalnız hissedebilir. Bu şekilde hisseden bir kişi, geç evre kanseri olan kişilerle konuşma deneyimi olan bir sağlık uzmanına açılmayı düşünmelidir.
Özet
Evre 4 akciğer kanseri teşhisi, kanserin diğer akciğere veya vücudun daha uzak bölgelerine yayıldığını gösterir. Akciğer kanserinin son aşamasıdır.
Şu anda küratif bir tedavisi yoktur, ancak bazı tedaviler ömrü uzatabilir. Bu tedavilerin yan etkileri sonunda faydalarından daha ağır basabilir ve kişi palyatif bakımı tercih edebilir. Bir karar vermeden önce her seçeneği doktorunuzla detaylı olarak konuşmak önemlidir.
Geç evre kansere sahip olmak kişiyi fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak etkiler. Arkadaşlardan, aile üyelerinden, doktorunuzdan ve kanser destek gruplarından destek almak yardımcı olabilir.